16 – 31 Ekim 1942: Santa Cruz Adaları Savaşı
16 Ekim 1942 Mısır’daki İngiliz kuvvetleri, başka yerlerde yanıltıcı kuvvetler tutarak Almanları El Alamein’e planlanan saldırıdan uzaklaştırmak için büyük bir aldatma seferi olan Bertram Operasyonu’nu başlattı.
Volga’daki Wehrmacht’ın komutanı General Paulus’a, Kızıl Ordu’nun Stalingrad’daki son kalıntılarını ezmesi emrediliyor. Hitler gittikçe Stalingrad şehrine takıntılı hale geliyor. Stalingrad’daki son Alman saldırısı, harabelere sıkışmış ancak savaşmaya devam eden düzinelerce Sovyet alayını sarıyor. Bir Rus telsiz mesajı: “Cephane ve su yeterli. Teslim olacağınıza ölün!
17 Ekim 1942 100’den fazla tanktan oluşan bir öncü güç ile bastıran Wehrmacht, sonunda Kızıl Ordu’nun Stalingrad’daki kuzey fabrikaları savunmasını ezip geçti.
Birleşik Krallık “giyim-kuşamda kemer sıkma” kampanyası başlattı. İngiliz kadınları, savaş çabalarına yardımcı olmak için eteklerini kısaltıp, daraltarak daha az kumaş kullanmaya teşvik ediliyor. İngiliz gelinler de, savaş öncesine özgü uzun kıyafet tarzlarından kaçınmaya, askeri üniformalar için kullanılması için çok kıyafet almamaya ve yeni “kemer sıkma gelinlik modellerini” denemeye teşvik ediliyor.
18 Ekim 1942 Hitler, baskınlar sırasında tutsakların ellerini bağlayan ve muhtemelen kaçmaya çalışanlara ateş eden İngiliz komandoları yüzünden çileden çıktı: “Asker olarak değil haydut olarak hareket eden İngilizlerin ve onların suç ortaklarının sabotaj ve terör birlikleri acımasızca ortadan kaldırılacak” diyor. İngiliz komandoların sabotajlardan bıkan Hitler, Alman hatlarının gerisindeki sabotaj görevlerinde yakalanan tüm Müttefik askerlerin, üniformalı olsalar bile “son adama kadar katledilmesi emrini veriyor.[1] Almanya’daki 1.376 müttefik savaş esiri elleri kelepçeli durumda tutulunca Kanada, Alman savaş esirlerini zincirleyerek misilleme yapıyor.
20 Ekim 1942 Alman kuvvetleri, neredeyse tamamen harap olan Stalingrad Traktör Fabrikasını ele geçirerek şehrin kuzeyinde çok önemli bir güç noktası kazandı.
21 Ekim 1942 Guadacanal’daki Japonlar, her askerin ancak tüfeğini taşıyabileceği genişlikte bir orman yolu olan “Maruyama Yolu” nda gizli yürüyüşlerine devam ediyor: 32 km uzunluğunda, 55 cm genişliğindeki yola dizilen Japon askerler 12 günlük yiyecek ve adam başı 1 top mermisi taşıyor.
22 Ekim 1942 Yeni Zelanda Hava Kuvvetleri’nden bir torpido bombardıman uçağı, Alman gemisi MS Palatia’yI Norveç kıyılarında batırdı. Gemide bulunan neredeyse 1.000 Sovyet savaş esiri Nazi işgali altındaki Norveç’e köle olarak çalıştırılmak üzere gönderiliyordu. Alman mürettebat, Palatia’nın ambarında kilitli olan panik halindeki Sovyet mahkumları serbest bırakmayı reddediyor. Yakınlardaki gemiler bu yüzden su üzerinde ancak Almanları kurtarabiliyor. Çoğunluğu Alman olmayan 986 kişi boğuluyor.
Yılın ilk karı bugün Stalingrad’da düşüyor. Kızıl Ordu ve Mihver güçleri şehrin kontrolü için kısır savaşlarına devam ederken kış yaklaşıyor.
23 Ekim 1942 Birleşik Krallık, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Hindistan, Polonya ve Fransa’dan gelen askerlerden oluşturulan Mısır’daki Müttefik 8. Ordusu, Rommel ve komutasındaki Almanlar ve İtalyanlara karşı saldırıya geçiyor. Mısır çölleri muazzam bir topçu ateşi ile gümbürdüyor: Afrikakorps’u parçalamak için 1000 top aynı anda ateşleniyor. Birinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en yoğun topçu bombardımanı, Mısır’ın El Alamein çevresindeki Mihver hatlarını parçalıyor. Bir İngiliz topçu: “Gökler yanıyordu ve gökyüzü binlerce kavurucu parlamayla aydınlatılıyordu.”
24 Ekim 1942 Mihver hatlarının yoğun bombardımanıyla geçen bir gecenin ardından Müttefik birlikler, önemsiz bir çöl köyü El Alamein çevresinde düşmana karşı hücuma geçiyor. Mısır’daki Müttefik kuvvetler büyük bir yeni saldırı başlatırken, İngiliz General Montgomery komutasındaki kişilere kişisel bir mesaj gönderiyor: “Birlikte, düşmanı Kuzey Afrika’nın dışına atacağız”.
Müttefik birlikler Mısır’da batıya hücum ederek hava, topçu ve deniz bombardımanlarıyla sarsılan Alman ve İtalyan hatlarını vuruyor. New York Times haritası bu saldırıyı gösteriyor.
25 Ekim 1942 Kızıl Ordu’nun kadın keskin nişancı ‘Ölüm Hanım’ lakaplı Lyudmila Pavlichenko, çoğunlukla Odessa ve Sivastopol kuşatmalarında savaştı. 36’sı keskin nişancısı olmak üzere toplam 309 onaylanmış öldürmesi var. Pavlichenko şimdi ABD’de, Batılı müttefikleri Nazilere karşı ikinci bir cephe açmaya ikna etmek için bir Sovyet tanıtım turuna katılıyor: “Beyler, ben 25 yaşındayım ve şimdiye kadar 309 faşist işgalciyi öldürdüm. Çok uzun süre benim arkamda saklandığınızı düşünmüyor musunuz? Lyudmila Pavlichenko, Haziran ayında bir havan mermisi şarapneliyle yaralandıktan sonra Sivastopol’den bir denizaltı vasıtasıyla tahliye edildi. Bir havan mermisi de birkaç hafta önce bir başka keskin nişancı olan kocası Alexei Kitsenk’ı öldürmüştü.
Dar orman yolunda bir hafta süren gizli yürüyüşün ardından, Japon kuvvetleri Guadacanal’da ABD Deniz Kuvvetleri’ne bir saldırı başlattı: Uçak gemisi tarafından fırlatılan bombardıman uçaklarının desteğiyle ABD Henderson Field hava üssüne saldırıyorlar.
26 Ekim 1942 Japonlar, Guadalcanal’daki Amerikan malzemeleri için bir can simidi olan Henderson Field hava üssüne sürpriz saldırı başlatıyor. Bununla birlikte Japonlar, karşılarında 10.000 ABD Deniz Kuvvetleri askeri olduğunu sanıyor ki gerçekte bu rakam 27.000.
27 Ekim 1942 Mısır’daki yeni Müttefik saldırısı, Mihver hatlarında 5 mil ilerleyebildikten sonra durdu. Her iki tarafın düzinelerce harap olmuş tankı çölü kaplıyor. Mihver mayın tarlaları, Almanlar tarafından “Şeytan Bahçeleri” olarak adlandırılan Mısır boyunca uzanıyor ve El Alamein çevresinde Müttefiklerin saldırısını yavaşlatmakla kalmayıp, aynı zamanda tehlikeli hale getiriyor.
ABD ve Japan donanmaları Santa Cruz adalarının yakınında birbirlerine bombardıman bombalarken, Güney Pasifik’teki uçak gemisi filoları arasında da bir deniz savaşı patlak veriyor. Japonlar ABD filosunu yenmeyi ve Amerikan birliklerini yakınlardaki Guadalcanal’da hava veya deniz desteği olmadan sıkıştırmayı umuyor. ABD uçak gemisi USS Enterprise, Japon uçaklarının dalgaları üzerine saldırırken çılgınca uçaksavar silahlarını ateşliyor.
Santa Cruz Adaları Savaşı’nda Hornet’in vuruluşu
Hasarlı bir Japon dalış bombacısı Hornet’e doğru dalıyor, çarpıyor ve uçak gemisini savaş dışı bırakıyor
28 Ekim 1942 Santa Cruz açıklarındaki deniz savaşında, uçak gemisi USS Hornet, Japon bombardıman uçakları tarafından yaralandı. Bir Japon pilot, hasarlı uçağıyla kasıtlı olarak Amerikan gemisine çarpıyor. Santa Cruz Muharebesi, ABD Pasifik Filosuna ağır hasarlı tek bir uçak gemisine mal oluyor. ABD şimdilik kaydıyla Pasifik’i Japon hakimiyetine terk ediyor. Geri çekilirken USS Enterprise mürettebatı, uçuş güvertesine bir levha asıyor: “Enterprise Japonya’ya karşı”. ABD Donanması’nın Pasifik filosunun kalıcı olarak sakatlandığını düşünen Japon Amiral Ugaki, bir zafer haikusu yazıyor: “Ay’ı düşünerek, düşmanın fedakarlığının yasını tutuyorum. ”
Komutan Amiral Nagumo, Santa Cruz Adaları Savaşı konusunda daha iyimser: “Düşmanımızın endüstriyel kapasitesinin büyük üstünlüğünü göz önünde bulundurarak, bu savaşı kazanmak için her savaşı ezici bir çoğunlukla kazanmalıyız. Bu ezici bir zafer değildi.”
Guadacanal’a yapılan Japon saldırısı, Henderson Field hava üssünü ele geçirme girişiminin ardından, binlerce Japon ölü çöp ormanı ve hayatta kalanlar kıyıya geri dönme mücadelesinin ardından acı bir başarısızlıkla sonuçlandı.
29 Ekim 1942 Mısır’da iki gün süren şiddetli Mihver karşı saldırısı, Müttefiklerin El Alamein’deki saldırısını durdurduysa da Almanları ve İtalyanları ağır bir şekilde yaraladı. El Alamein çevresindeki acımasız savaşlardan sonra Afrikakorps’un Mısır’da sadece 81 tankı kaldı ki İngilizlerin 800’den fazla tankı var.
İngiliz siyasetçiler ve din adamları, Nazi Almanyası tarafından Yahudilere yapılan zulme karşı protesto mitingleri düzenliyor. Başbakan Churchill kişisel bir mesaj gönderiyor: “Bu dünya mücadelesi insan haklarının zirveye çıkmasıyla sona erdiğinde, ırksal zulüm sona erecek.”
Yeni Alaska Otoyolu askeri trafiğe açıldı: ABD Ordusu Mühendisleri tarafından sadece 8 aylık çalışma sonucunda inşa edilen, Kanada genelinde 1700 millik bir yol. Alaska’yı Birleşik Devletler kıtasına bağlayan yol, dağların üzerine, bataklıklar boyunca ve donmuş toprak yoluyla, üçte biri siyah olan 10.000 adam tarafından inşa edildi. Bir Japon Ordusu Alaska’yı işgal ederse, ABD birlikleri yeni yolu kullanarak Kanada’ya geçecek. Ayrıca, SSCB’ye tedarik sağlamak için Amerikan uçaklarının uçan hava köprüsü kurmasına yardım edecek.
31 Ekim 1942 Kuzey Afrika’daki Mihver kuvvetlerinin yakıt sıkıntısı olduğunu kırılmış Enigma kodları sayesinde bilen İngiliz bombardıman uçakları üç günde üç İtalyan tanker gemisini vurarak Akdeniz’e 8000 ton petrol döktü. General Rommel: “Düşmandan kurtulmamız artık imkânsız. Benzinimiz kalmadı … El Alamein’de sonuna kadar savaşmak tek seçeneğimiz”
Parmak eklemleri dışarı doğru bakıldığında, “V for Victory” aynı zamanda çoğu Britanyalı için kaba bir semboldür. Winston Churchill, “seninki” anlamına geldiğini söyleyerek, memurlar tarafından “kendisine defalarca yapılan temsillere rağmen” işareti kullanmaya devam ediyor.
Notlar
[1] https://combinedops.com/Hitlers_Commando_Order.htm